piątek, 25 grudnia 2015

Stefan Grabiński "Niesamowita opowieść" [1922]
























Kolejny zbiór opowiadań Grabińskiego nie powinien zawieść miłośników autora. Istotne w prozie tej jest samo opowiadanie i opis. Puenta nie jest aż tak ważna - często nawet można domyśleć się zakończenia - natomiast sposób bądź droga, którą autor dochodzi do zakończenia, to jak zawsze delicje. Grabiński opisuje lęki, uczucia, rozważania i obserwacje bohatera, czyni to w sposób drobiazgowy i precyzyjny, zawsze starając się stworzyć przy tym nastrój niepewności, dziwności, niepokoju, nawet gdy akcja rozgrywa się w jasny dzień lub w zaludnionym miejscu. "Zez" oraz "Szalona zagroda" zostały opublikowane we wcześniejszych tomach i za bardzo nie rozumiem intencji autora, polegającej na umieszczaniu w kolejnych zbiorach opowiadań tekstów już wcześniej opublikowanych. W tomie znajduje się zatem pięć premierowych opowiadań. Dwa z nich oparte są na demoniczności i magnetyzmie kobiety, obie z silnym podtekstem erotycznym "Kochanka Szamoty" i "W domu Sary"). "Przed drogą daleką" i "Na tropie" to opowiadania drogi, pierwsze z motywem snu, drugie hipnozy. Ostatnie opowiadanie, "Spojrzenie", dedykowane przyjacielowi Grabińskiego, Karolowi Irzykowskiemu, zgłębia maniakalne lęki ludzkiej psychiki. Nadprzyrodzone siły w książce nie są wampirami, wilkołakami czy innymi monstrami, Grabiński nie szuka takiego taniego efekciarstwa, osiągając często efekt grozy całkiem porządny. Motyw zmieniającego się za plecami, a co za tym idzie niewidzialnego świata, o lata całe wyprzedza Red Rose Kinga, gdzie przeobrażeniom ulegało przeznaczone do rozbiórki domostwo; oczywiście skala jest inna, ale pomysł Grabińskiego wcześniejszy. Tak czy inaczej, Grabiński wart jest poznania i czytania.


Spis treści:

Kochanka Szamoty
Zez
W domu Sary
Szalona zagroda
Przed drogą daleką (Urywki z pamiętnika W. Lasoty)
Na tropie
Spojrzenie


"Niesamowita opowieść" [1922] 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz